Nasi krewni

Opracowanie z 2008 r. dr. Hieronima Kroczyńskiego odnośnik

Dodałem życiorys ks. prob. Jana Jakuba Siwickiego odnośnik

Do kroniki kryminalnej dodałem opis morderstwa z 1946 r. rodziny Białowąsów- za Gazetą Lubelską odnośnik

Nowa zakładka „Genealogia„.

Dodałem możliwość poszukiwania przodków ze zindeksowanych ksiąg metrykalnych (chrzty), z lat 1732-1874 .W celu znalezienia przodka należy wybrać właściwy zestaw liter, a następnie w polu „Szukaj” wpisać kilka liter nazwiska.

Przykład dla nazwisk zaczynających się na litery: „K” i „L” https://nasikrewni.pl/kl/

Dla innych nazwisk należy wybrać odrębny zestaw liter. np. https://nasikrewni.pl/ab/

Przykładowy wynik dla wpisu „barczak”.

DATA (urodz.lub chrztu)	imię	nazwisko	imię ojca	imię matki	nazwisko panieńskie matki
24.05.1781	Zofia	Barczak	Gasparus	Zofia
04.02.1788	Valentinus	Barczak	Gasparus	Sophia
09.04.1790	Agneta	Barczak	Gasparus	Sophia
20.10.1815	Ursula	Barczak	Mathao	Maryanna	Małkow
28.10.1820	Carolina	Bąk	Sebastiano	Margaritha	Barczak
07.01.1821	Agnes	Barczak	Mathaus	Agneta	Nitka
07.01.1821	Agniszka	Barczak	Mateusz	Agnieszka	Nitka
12.05.1826	Joannes Nepomucenus	Boczak	Sebastianus	Margaritha	Barczak
08.07.1826	Bonaventura	Brodala	Franciscus	Ursula	Barczak
21.03.1858	Franciscus	Barczak	Simon	Margaretha	Kościelniak
10.02.1865	Valentina	Barczak		Catharina	Barczak

 

 

Udało się ustalić, na podstawie opublikowanych dokumentów i ksiąg metrykalnych, żołnierzy związanych z Sulmierzycami, którzy oddali swoje życie w obronie odrodzonego państwa polskiego. Kto w ich rodzinnych Sulmierzycach dziś o nich pamięta???  odnośnik

Oddali życie za Polskę

Dodałem informacje o studni św. Marcina, zaczerpnięte z witryny Zdunowski Portal Historyczny. odnośnik

Dodałem opis morderstwa z 1932 r. Teodozji Sosińskiej z Sulmierzyc. odnośnik

11 kwietnia 1943 r. niemiecka Agencja Transocean poinformowała o „odkryciu masowego grobu ze zwłokami 3.000 oficerów polskich” w Katyniu, a dwa dni później informacje te ogłoszono oficjalnie na konferencji w Berlinie. Dzień 13 kwietnia to dziś symboliczna rocznica Zbrodni Katyńskiej.

Decyzja o wymordowaniu polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz Polaków przetrzymywanych w więzieniach NKWD na obszarze przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej zapadła na najwyższym szczeblu sowieckich władz.

Podjęło ją 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) na podstawie pisma, które ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ławrientij Beria skierował do Stalina. Szef NKWD, oceniając w nim, że wszyscy wymienieni Polacy „są zatwardziałymi, nierokującymi poprawy wrogami władzy sowieckiej”, wnioskował o rozpatrzenie ich spraw w trybie specjalnym, „z zastosowaniem wobec nich najwyższego wymiaru kary – rozstrzelanie”. Dodawał, że sprawy należy rozpatrzyć bez wzywania aresztowanych i bez przedstawiania zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia.

źródło: https://dzieje.pl/aktualnosci/rocznica-ujawnienia-zbrodni-katynskiej

Więcej informacji: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/batalia-o-pamiec-o-katyniu/

Ofiarami tej zbrodni byli m.in. czterej oficerowie urodzeni w wielkopolskich Sulmierzycach.

1. por.TEODOR BANASIEWICZ
2. por.ANTONI MOSKAU
3. kpt MICHAŁ STĘCZNIEWSKI
4. por. ALFONS ZAREMBA
więcej tutaj: https://nasikrewni.pl/katyn/

• W dniu 26 listopada 2023 r. liczba grobów 135. liczba ustalonych osób zmarłych 220. 
• Do dnia 11 listopada 2022 roku udało się ustalić 214 osób, spoczywających w 134 grobach na starym cmentarzu w Sulmierzycach. Na początku roku 2018 r., w pierwszym zestawieniu było to odpowiednio 171 osób, pochowanych w 114 grobach. Od lipca 2021 roku dodano 8 osób i 3 groby. Ostatnio dodane groby to: Spychałowicz Franciszka z d. Gońska (odnowiony krzyż z tabliczką  pod  północnym murem cmentarza); Konieczna Pelagia z d. Gibasiewicz ( odnowiony nagrobek, w pobliżu głównego krzyża); Wiśniewski Jan i Jadwiga z d. Januszkiewicz (odnowiony krzyż z tabliczką, przy alejce północ-południe, po przejściu 50 m) odnośnik do wyszukiwarki grobów i osób

Dzisiaj obchodzimy 102 rocznicę zwycięskiej bitwy zwanej „Cudem nad Wisłą”. W wojnie polsko-bolszewickiej brali udział także żołnierze urodzeni w Sulmierzycach. Byli w tej wojnie ranni i polegli. Jednym z nich był szer. Teodor Sosiński  ur. w 1900 r. w Sulmierzycach, 6 komp. 2 baon, 1 pułk strzelców wlkp. (55 pp WP). Poległ pod wsią ŻABINKA pow. BRZEŚĆ LITEWSKI, w dniu 1920-09-09. Cześć Jego pamięci!

Proszę o przesyłanie informacji o udziale sulmierzyczan, w tej zapomnianej przez okres 1940-1989 wojnie. kontakt

2.plut. Piotr Trawiński 29.p.p., * 1919-04-24 Sulmierzyce, zmarł od ran 18.06.1920 Jazno

14 maja 2018 r. „Odbyła się uroczystość nadania imion Dębom Pamięci rosnącym przy ZSP nr 3 im. Powstańców Wielkopolskich w Pleszewie. Odsłonięcia tablic z nazwami Powstańców Wlkp., Bohaterów II wojny światowej i ofiar Zbrodni Katyńskiej z 1940 r. oraz por. Teodora Banasiewicza i kpt. Jana Gibasiewicza dokonała córka zamordowanego w Katyniu komendanta Józefa Gierowskiego – Mirosława Gierowska w asyście dyrektora ZSP nr 3 Grzegorza Jenerowicza.” [ROCZNIK PLESZEWSKI 2018]

DĘBY PAMIĘCI posadzone przez ZSP nr 3 w Pleszewie upamiętniają dwóch Bohaterów – Powstańców Wielkopolskich: porucznika Teodora Banasiewicza /odnośnik/ i kapitana Jana Gibasiewicza.

Jan GIBASIEWICZ – ur. 8. 12. 1900 roku w Krotoszynie.

Od 1919 roku w Wojsku Polskim, powstaniec wielkopolski  w kompanii krotoszyńskiej, ukończył kurs w Szkole Podchorążych w Poznaniu. Został zwolniony do rezerwy w 1920 roku. Odbył ćwiczenia w 62.Pułku Piechoty (1927,1930, 1932) i 56. Pułku Piechoty (1934). Od lipca 1939 roku do zmobilizowania w ostatnich dniach sierpnia 1939 był wiceburmistrzem Krotoszyna. W 1939 roku służył  w Ośrodku Zapasowym 25. Dywizji Piechoty. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Poznańskiego. Wiceburmistrz Krotoszyna. Zamordowany w Charkowie w roku 1940. I Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Krotoszynie, którego absolwentem był Jan Gibasiewicz. [https://trojka.pleszew.pl/deby-pamieci/]

Jan Gibasiewicz był synem  Ludwika i  Zofii z d. Szymańskiej (rodzice pochodzili z Sulmierzyc) [dop. mój A.M.]

11 kwietnia 1943 r. niemiecka Agencja Transocean poinformowała o „odkryciu masowego grobu ze zwłokami 3.000 oficerów polskich” w Katyniu, a dwa dni później informacje te ogłoszono oficjalnie na konferencji w Berlinie. Dzień 13 kwietnia to dziś symboliczna rocznica Zbrodni Katyńskiej.

Decyzja o wymordowaniu polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz Polaków przetrzymywanych w więzieniach NKWD na obszarze przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej zapadła na najwyższym szczeblu sowieckich władz.

Podjęło ją 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) na podstawie pisma, które ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ławrientij Beria skierował do Stalina. Szef NKWD, oceniając w nim, że wszyscy wymienieni Polacy „są zatwardziałymi, nierokującymi poprawy wrogami władzy sowieckiej”, wnioskował o rozpatrzenie ich spraw w trybie specjalnym, „z zastosowaniem wobec nich najwyższego wymiaru kary – rozstrzelanie”. Dodawał, że sprawy należy rozpatrzyć bez wzywania aresztowanych i bez przedstawiania zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia.

źródło: https://dzieje.pl/aktualnosci/rocznica-ujawnienia-zbrodni-katynskiej

Ofiarami tej zbrodni byli m.in. czterej oficerowie urodzeni w wielkopolskich Sulmierzycach.

1. por.TEODOR BANASIEWICZ
2. por.ANTONI MOSKAU
3. kpt MICHAŁ STĘCZNIEWSKI
4. por. ALFONS ZAREMBA
więcej tutaj: https://nasikrewni.pl/katyn/

Teodor Żychliński (ur. 25 czerwca 1836, zm. 26 sierpnia 1909 w Poznaniu) we „Wspomnieniach z powstania styczniowego 1863” wymienia dziewięciu powstańców z parafii sulmierzyckiej (8 z Sulmierzyc), którzy polegli w walce z carskimi okupantami w roku 1863.  Bohaterowie, tego wolnościowego zrywu, nie doczekali się do tej pory jakiegokolwiek upamiętnienia w rodzinnym miasteczku. zobacz odnośnik

A tak robią to w Lututowie.

odnośnik

15 czerwca [2013 r.]odbyły się w Lututowie uroczyste obchody 150. rocznicy bitwy stoczonej podczas powstania styczniowego, w lesie pod Lututowem.

W miejscu, gdzie polegli bohaterowie walczący o Ojczyznę, przy obelisku poświęconym pamięci bitwy pod Lututowem wystawiony był posterunek honorowy i została odprawiona Msza Święta polowa, którą celebrował  Kanclerz Kurii Kaliskiej ks. prałat Jacek Bąk, a którą uświetnił chór parafialny pod dyrekcją Pani Doroty Paroń. Homilie wygłosił ks. mgr. Piotr Szkudlarek- proboszcz parafii Lutowskiej. Proboszcz Parafii p.w. Apostołów Piotra i Pawła nawiązał do tragicznych dla Polski wydarzeń sprzed 150 lat.

„Tragiczne wydarzenia dla Polski, której nie było na mapach Europy, a której synowie walczyli o jej wolność. To tu rozegrała się najbardziej krwawa w całym powstaniu styczniowym walka. Zginęło 64 bohaterów, kolejni zmarli w wyniku ciężkich ran….Dzisiejszą ofiarę sprawujemy w intencji tych, co krew swoją przelali za Ojczyznę naszą. Prosić będziemy, by Bóg błogosławił Ojczyźnie Naszej….Powstańcy, którzy tutaj nas gromadzą byli ludźmi nadziei. A kim byli? Zapewne w dużej mierze ludźmi młodymi, wychowanymi na wartościach, które uważali za motto życiowe. Wierność ideałom zaprowadziła ich w nieznane strony, by tu walczyć o wolność Polski”…

Po Eucharystii wszystkich zaproszonych i przybyłych gości w imieniu społeczeństwa Gminy Lututów powitał Wójt Gminy Lututów Józef Suwara, .m.in.: Księży, którzy odprawili mszę: przedstawiciela Biskupa ks. prałata dr Jacka Bąka Kanclerza Kurii Biskupiej, proboszcza parafii ks. Piotra Szkudlarka, byłego wikariusza parafii lututowskiej dziekana, ks. Krzysztofa Ordziniaka z Dekanatu Mikstat, ks. Mariusza Giwerskiego, ks. Wojciecha Derewskiego. Ponadto wójt Suwara powitał: wicewojewodę łódzkiego Pawła Bejdę, byłego wojewodę łódzkiego Waldemara Bogdanowicza, Sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Łodzi Andrzeja Celińskiego, radnych Sejmiku Województwa Łódzkiego: Irenę Nowacką i Andrzeja Howisa, starostę ostrowskiego Pawła Rajskiego oraz wicestarostę Tomasza Ławniczaka, starostę powiatu wieruszowskiego Andrzeja Szymanka, przewodniczącego RPW Andrzeja Żórawia, burmistrza Złoczewa Jadwigę Sobańską, byłego Wójta Gminy Lututów Kazimierza Bartoszka, który zapoczątkował, by miejsce to ocalić od zapomnienia, Eugeniusza Wieczorka, prezesa sieradzkiego okręgu Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Bronisława Rybaka, ZKRPiBWP, prezesa Koła w Lututowie, Marka Drużkę dyrektora Oddziału IPN w Łodzi i Antoniego Galińskiego głównego specjalistę w Oddziale IPN w Łodzi, Jana Książka dyrektora Muzeum Ziemi Wieluńskiej, przedstawicieli Stowarzyszenia im. Gen. Grota Roweckiego w Sieradzu, dyrektora Muzeum w Sieradzu, a także dzieci i młodzież szkolną, mieszkańców wsi Piaski, gminy i innych.

W dalszej części uroczystości referat okolicznościowy wygłosił Antoni Galiński, historyk, prawnik, główny specjalista IPN w Łodzi. Oto fragment publikacji pana Antoniego Galińskiego „Bitwa pod Lututowem 15 czerwca 1863 roku”.

„Zaskoczony niespodziewanym  nadciągnięciem Rosjan, Korytyński zaczął się wycofywać w kierunku Lututowa. Trasa cofania się powstańców przebiegała lasami wzdłuż wsi Ostrówek, Augustynów do Piasków Lututowskich. Odwrót ten musiał być dość szybki, skoro powstańcy porzucili po drodze tabor i po przybyciu na miejsce postoju byli bardzo znużeni. ..Dziwnym się wydaje, że Korytyński, doświadczony oficer wyprowadził oddział na cypel lasku zwanego Koziołkiem, z którego nie można było się wycofać, gdyż za plecami powstańców byli żołnierze ppłk. Tarasienkowa. Przed frontem oddziału była 1,5 kilometrowa wolna przestrzeń pól, o gruncie przechodzącym z piasku w teren podmokły.  Około 300 m od prawego skrzydła przebiegała droga z Lututowa do Ostrówka, wzdłuż której były zabudowania wsi Piaski Lututowskie. Na lewym skrzydle powstańców znajdował się pas pól, za którymi ciągnęły się  lasy klonowskie. Tym bardziej, że strzały od strony  czar powstańczych wskazywały, że do miejsca postoju oddziału zbliża się kolumna płk.  Pomerancewa z garnizonu wieluńskiego. Jak podaje „Breslauer Zeitung”, do spotkania oddziału  Korytyńskiego z kolumną  wojska płk.  Pomerancewa doszło, w dniu 15 czerwca o godzinie 11.00. Widząc tragizm sytuacji Korytyński postanawia  ratować część oddziału i najlepszą broń. Wydaje rozkaz Tatarowi, aby przedarł się z połową oddziału w głąb lasu. Tatar wykonuje rozkaz ze 130 ludźmi na czele, „mając po 5 naboi na żołnierza[…] ogniem przywitawszy otaczającą  już  prawe skrzydło  konnicę moskiewską, otworzył sobie przejście i przerżnął się w głąb lasu”. W wyniku tego manewru na placu boju został Korytyński ze 120 ludźmi, uzbrojonymi przeważnie w kosy. Wynik walki, w takiej sytuacji, od samego początku był przesądzony. Garstka powstańców wzięta w kleszcze dwóch oddziałów rosyjskich musiała ulec. Jednak Korytyński, uszykowawszy czworobok prawie przez trzy godziny mężnie odpierał ataki  konnicy i piechoty rosyjskiej. Prawie trzygodzinny opór powstańców można tłumaczyć dwoma powodami. Po pierwsze, był to wyraz rozpaczy ludzi gotowych na śmierć lub, co się wydaje  bardziej przekonujące, chodziło o związanie sił sil rosyjskich i opóźnienie pościgu za oddziałem Tatara. Na decyzje kapitulacji wpłynął zapewne fakt wyparcia powstańców na odkryte pole. Nadto oddział był już mocno przerzedzony. Powstańcy widząc bezsens dalszej walki, złożyli broń i zdali się na łaskę wroga. Zemsta dowódców rosyjskich za długi opór była straszna. Płk. Pomerancew wydał rozkaz kozakom zamordowania  bezbronnych. Zabronił brać jeńców. Na palcu boju zostało 64 zabitych i 46 ciężko rannych, tylko 3 powstańców wzięto do niewoli…Rannych z pola walki ludność okoliczna pozwoziła do  dworu Leona Taczanowskiego. Funkcjonował tam „szpital” powstańczy, w którym pewien czas pracował  chirurg wojskowy dr Izydor Kopernicki. Mimo opieki lekarskiej 11 ciężko rannych powstańców zmarło – w tym dowódca oddziału Antoni Korytyński….Mieszkańcy wsi z okolic pola  bitwy opowiadali, że poległych powstańców Rosjanie nie pozwolili pochować na cmentarzu.  Stąd też zwłoki nocami wywożono w głąb lasu „Cezarka”, w kierunku Górki Klonowskiej i tam zakopywano. Mówili także, że drogę przez Piaski nazywano „drogą bitą”, dlatego, że na niej Kozacy zabili  kilkunastu uciekających z placu bitwy powstańców. Miejsca tych zbrodni i miejsca pochowania zwłok mieszkańcy wsi Piaski oznaczali krzyżami i kapliczkami.”…

W roku 1993 upamiętniono miejsce bitwy. Od strony wsi Piaski na ogromnym głazie wyryto wizerunek Orła powstańczego, a pod nim napis: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie.  Miejsce zaciętej bitwy 120 kosynierów pod wodzą płk. Antoniego Korotyńskiego z wojskami rosyjskimi dnia 15 VI 1863 r. Zabito i wymordowano 64 powstańców, 46 ciężko raniono, 3 wzięto do niewoli. Cześć ich pamięci.”

Po drugiej stronie lasu, gdzie stoi samotna sosna, na granitowym głazie wyryto wizerunek Orła powstańczego i słowa modlitwy :”Boże zbaw Polskę”. Na głazie przymocowano metalowa tablicę z napisem: „15 VI 1863 r. w lesie Koziołek miała miejsce bitwa kosynierów pod wodzą płk. A. Korotyńskiego z wojskami rosyjskimi.”

Odkąd sięgam pamięcią, na tej samotnej sośnie zawsze była maleńka kapliczka, którą przyozdabialiśmy jako dzieci polnymi kwiatami.

Powstańców, którzy zginęli podczas Bitwy pod Koziołkiem wymienił w Apelu Poległych mjr Saldak.

„Wykaz powstańców z oddziału por. Antoniego Korotyńskiego poległych 15 czerwca 1863 r. w bitwie  na polach wsi Piaski k/Lututowa oraz zmarłych z odniesionych  ran w Lututowie, w dworze Leona Taczanowskiego:

por. Antoni Korotyński – dowódca oddziału, Binek Jan z Sulmierzyc, Gdasiewicz Stanisław z Kobylina, Jerzykowski Stanisław z Mikstatu, Jurek Jan, lat 21, z Kępy, Kulak Jan, lat 18, z Poddębic, Karasiński Ignacy z Grabowa, Karolewski Piotr z Sulmierzyc, Kazimierczak z  Sulmierzyc, Kokot Władysław z Sulmierzyc, Laudowicz Mieczysław z Sulmierzyc, Michalak Maciej, lat 27, z Zacharzewa, Pocztarz Jan, lat 20, z Przygodziczek, Przymocki Antoni z Sulmierzyc, Rogalski Szczepan z Sulmierzyc, Szymański Lucjan z Niemojewa k/Lututowa, Unruch Ottomar von, lat 40, z Ostrowa Wielkopolskiego, Winiewicz Jan z Sulmierzyc, Wiśniewski August z Sulmierzyc.”

W dalszej części uroczystości Wójt Józef Suwara został oznaczony oznaką kombatancką, natomiast Szkoła Podstawowa im. Powstańców 1863 w Lututowie została odznaczona Złotym Medalem „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” . Podziękowano także kombatantom za przybycie i zasługi. Następnie przedstawiciele różnych ugrupowań i związków złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze ku pamięci. Uroczystości zakończyły się apelem poległych , salwą honorową i  występem patriotycznym młodzieży szkolnej.

Całą uroczystość można obejrzeć na załączonych zdjęciach i  wkrótce na  filmie.

Tekst: Anna Świegot, Piotr Kołodziejczyk

W Sulmierzycach, znajdujących się w powiecie pajęczańskim (Pajęczno), ludność wyznania mojżeszowego stanowiła znaczący odsetek całości mieszkańców. Istniał tam nawet cmentarz żydowski. Społeczność żydowska w wielkopolskich Sulmierzycach  to zaledwie kilka rodzin. W okresie międzywojennym, praktycznie wszyscy, opuścili Sulmierzyce w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Większość, jak wynika z publikowanych informacji, wyjechała do Niemiec. W wielu przypadkach ich losy były tragiczne, tak jak większości ludności żydowskiej. Z 19 wymienionych tu osób , 13 zostało uwięzionych i uśmierconych w niemieckich obozach zagłady. Los pozostałych nie jest znany. odnośnik 

Pierwszą ofiarą holokaustu  był Simon Fischer urodzony w Sulmierzycach , który poniósł śmierć w Buchenwaldzie już 16.11.1938 r. odnośnik