Powstanie styczniowe

W publikacji „Wspomnienia z powstania styczniowego 1863” Teodora Żychlińskiego, z 1888 r. wymieniono powstańców z parafii sulmierzyckiej, którzy polegli w walce o wolność ojczyzny, w większości w bitwie pod  Lututowem 15 czerwca 1863 r., są to:

1. Binek Jan, urodzony w Uciechowie pod Sulmierzycami, zginął w 1863 roku pod Lututowem.
2. Karolewski Piotr z Sulmierzyc zginął pod Lututowem. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.
3. Kazimierczak z Sulmierzyc zginał pod Lututowem. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.
4. Kokot Władysław z Sulmierzyc zginął w 1863 roku pod Lututowem. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.
5. Laudowicz Mieczysław z Sulmierzyc poległ w 1863 roku. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.
6. Przymocki Antoni z Sulmierzyc zginał pod Lututowem.
7. Szymański Władysław z Sulmierzyc, podoficer pruski, poległ jako wachmistrz 2 plutonu w oddziale Walentego Parczewskiego. Zginał pod Kterami 9 lipca 1863 roku, pochowany w Strzegocinie.
8. Winiewicz Jan z Sulmierzyc poległ pod Lututowem. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.
9. Wiśniewski August z Sulmierzyc zginął pod Lututowem. Powstaniec w oddziale A. Korytyńskiego.

Bohaterowie polegli w tym powstaniu nie doczekali się do tej pory jakiegokolwiek upamiętnienia w rodzinnym miasteczku. W okresie międzywojennym nie zajęto się tym tematem, a po odzyskaniu niepodległości w 1989 r. władze samorządowe nie dostrzegają potrzeby  oddania hołdu bohaterom i patriotom z 1863 r.

W literaturze historycznej wymienia się również nazwiska sulmierzyczan walczących w powstaniu styczniowym 1863-64, którzy je przeżyli.

1. por. Konstanty Mazurek urodzony w Sulmierzycach 18.09.1841 i tam zmarły 18.12. 1935 r.
   Ur. 1841 Sulmierzyce, miejscowość w 1923: Sulmierzyce, stopień wojskowy posiadany w powstaniu: szereg., stopień wojskowy w 1923r.: ppor., liczba wykazu Sekcji Opieki Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych: II-204
   DP-dod. 10.3.1921, 11.3.1922, 30.4.1922, 22.6.1923, 10.2.1924, 21.11.1924, Polska Zbrojna – załącznik 22.6.1923, 10.2.1924, 21.11.1924, RO 1923, RO 1924
   źródło: nad. Karol Giemza, za: Dzienniki personalne i Roczniki Oficerskie WP 1921-24
   Powstaniec II kompanii kpt. Łuczywka w oddziałach Taczanowskiego. Wzięty do niewoli w bitwie pod Nieznamicami koło Częstochowy 29 sierpnia 1863 roku. Przekazany 20 października 1863 roku. Prusom i wkrótce zwolniony. Zmarł w Sulmierzycach w 1935 roku.
2. Błeszczyński Bonawentura, właściciel ziemski.
3. Machnik Wincenty, 21 lat, robotnik sezonowy, ochotnik aresztowany w drodze do powstania pod Wrześnią.
4. Konieczny Władysław, 24 lata, krawiec, ochotnik ujęty pod Wrześnią.
5. Wolniewicz Jan, syn gospodarski, ochotnik, aresztowany pod Pleszewem 7 maja 1863 roku.
6. Nawrocki Jan, syn gospodarski, ujęty przez Rosjan pod Koninem i przekazany Prusom 7 maja 1863 roku.
7. Nawrocki Tadeusz, syn gospodarski.
8. Czermiński, nauczyciel, za udział w powstaniu został aresztowany pod Wrześnią.
9. Michał Nawrocki, kleryk z Sulmierzyc, w powstaniu został ciężko ranny.
   Michał Nawrocki (ur. 1839 w Sulmierzycach), niegdyś uczeń gimnazjum ostrowskiego, nast. sposobił się do stanu duchownego. Poszedł do oddz. powstańczego pod dowództwem Mielęckiego. Pod Olszową między Kleczewem a Kazimierzem ciężko ranny kulą przez lewą rękę i prawy bok na wylot. Po kilku tyg. wrócił do Sulmierzyc do rodziny. Dłuższa kuracja w Poznaniu i Wrocławiu. Uwięziono go za zamierz. zbrodnię stanu (nr 247, czw. 29/X.)
   źródło: nad. DHRP, za: Dziennik Poznański 1863 za: [Teki.]
    Po amnestii znalazł zatrudnienie u hr. Kwileckich w Oporowie.  Kleryk Seminarium Duchownego w Poznaniu. Powstaniec w oddziale kpt. Mielęckiego. Ciężko rany w bitwie pod Olszakiem koło Konina 22 marca 1863 roku. Po powrocie do zaboru pruskiego karnie wcielony na 2,5 roku do wojska pruskiego.
10. Mikołaj Skrzypczak ur. 30.11.1818 w Chwaliszewie, ochotnik, aresztowany pod Pleszewem w drodze na teren powstania.

Uzupełnienie danych : https://krotoszyn.pl/aktualnosc-37269-powstancy_styczniowi_z_ziemi.html

Znalazłem też wpis: „Kasiński Jan, pomocnik kowalski, Solmierzyn”, prawdopodobnie dotyczy Jana Kaszyńskiego (1840-12-21).

Korzystałem z publikacji „Wykaz Wielkopolan uczestników powstania 1863r.” Wacław Truszkowski-Fiedler Sp. Gebethner i Wolff 1938

Jako weteran występuje na fotografii zbiorowej wykonanej 3.5.1916 w Łodzi
Ur 17.02.1833 Sulmierzyce. Syn Kazimierza i Agnieszki Sosińskiej. Żołnierz Józefa Oxińskiego. Zmarł w Łodzi 21.09.1918.

dop. mój. Potwierdzony zapis urodzenia w Sulmierzycach.

Ur 18.10.1830 Sulmierzyce (∗ wg metryki chrztu 3.11.1830 w Chwaliszewie, syn Wilhelma i Marcjanny z Kozickich {Kosickich}, dop. mój). Powstaniec. Zarządca majątków w Karczewie (Karczewscy) i Stredyni (Górscy). Żonaty z Kornelią Wierusz-Kowalską (24.11.1859). Zmarł 28.5.1895 Stredyń. Miał 8 synów i 4 córki.